تجارت الکترونیک چیست؟
تجارت الکترونیک به فرآیند خرید و فروش توسط وب و اینترنت گفته میشود. بلعکسِ فروشگاههایِ حقیقی، در تجارت الکترونیک نیازی نیست خریدار و فروشنده یکدیگر را ملاقات کنند و فرآیند خرید را انجام دهند. تجارت الکترونیک به معاملات شرکت با مشتریان یا تامینکنندگان خود مربوط شده و به معاملات پولی محدود میشود. برخی از نمونههای کاربرد دنیای واقعی تجارت الکترونیک عبارتند از: بانکداری آنلاین، خرید آنلاین، رزرو آنلاین بلیط، شبکههای اجتماعی و … نیاز اساسی تجارت الکترونیک یک وبسایت است. بازاریابی، تبلیغات، فروش و انجام معامله با کمک اینترنت انجام میشود. در واقع هر معامله پولی که با کمک رسانههای الکترونیکی انجام شود، تجارت الکترونیکی است.
تجارت الکترونیک انواع مختلفی دارد:
1. کسب و کار به کسب و کار (B2B)
در این نوع از تجارت الکترونیک تمام تراکنشهایی که برای خرید محصول یا خدمات انجام میشود بین دو کسب و کار اتفاق میافتد.
2. کسب و کار به مصرفکننده (B2C)
این نوع تجارت الکترونیک تمامی روابط آنلاین بین کسب و کار و مشتری نهایی را در بر میگیرد. B2C رایجترین نوع تجارت الکترونیک است.
با وجود پیشرفت و توسعه اینترنت، B2C نیز پیشرفت بسیار زیادی کرده است و استفاده از آن بسیار ساده شده است. امروزه میتوانید به راحتی فروشگاهی آنلاین پیدا کنید. این فروشگاهها همه نوع محصولی میفروشند؛ از کتاب و لوازم برقی گرفته تا لباس و انوع آلات موسیقی.
مردم اغلب خرید آنلاین را بیشتر دوست دارند چرا که قیمت پایینتری دارد و کار خرید را آسان میکند.
3. مصرفکننده به مصرفکننده (B2C)
این نوع از تجارت الکترونیک، تمامی تراکنشهایی که بین دو مشتری اتفاق میافتد را شامل میشود. از این روش معمولا در فروشگاههایی مثل eBay استفاده میشود.
4. مصرفکننده به کسب و کار (C2B)
این مدل کسب و کار عموما در جاهایی اتفاق میافتد که مشتری نهایی محصولی را تولید میکند که کسب و کار از آن برای به دست آوردن مزیت رقابتی و یا تکمیل کردن محصول نهایی استفاده میکند. برای مثال سایتهایی که افراد به صورت آزاد در آن لوگو طراحی میکنند را در نظر بگیرید.
5. کسب و کار به مدیریت (B2A)
این مدل کسب و کار همه تراکنشهایی که بین کسب و کار و یک نهاد دولتی که اینترنت را به عنوان واسطه میشناسند اتفاق میافتد را تحت پوشش قرار میدهد. موارد بسیار زیادی در این دسته جای میگیرد؛ مواردی مثل امنیت اجتماعی، خزانهداری، اسناد قانونی، استخدام و …
6. مصرفکننده به مدیریت (C2A)
C2A شامل تمام تراکنشهایی میشود که بین مصرفکننده و دولت اتفاق میافتد.
مزایای تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیکی تصویر برند شرکت را بهبود می بخشد، به سازمان برای ارائه خدمات بهتر مشتری کمک میکند، باعث افزایش بهره وری سازمان ها میشود، صرفه جویی در زمان، راحتی در مقایسه، افزایش استاندارد و کیفیت زندگی مردم، کار و تحصیل در خانه، بالا رفتن فرهنگ اجتماعی، در دسترس قرار دادن محصولات و خدمات برای روستاییان.، کمک به کاهش قیمت محصولات
معایب تجارت الکترونیک
تحویل دیر هنگام، حفظ حریم خصوصی، کلاه برداری در کارت اعتباری، رقابت شدید، نیاز به اینترنت، کیفیت نداشتن محصولات، مشکلات حمل و نقل
کسب و کار الکترونیک چیست؟
به منظور تعریف کسب و کار الکترونیکی، مهم است که ابتدا در مورد تحول دیجیتال در شرکتها صحبت کنیم. تحول دیجیتال به استفاده فشرده و فزاینده از فناوریهای جدید در دنیای تجارت اشاره دارد. این تحول بیشتر از اینکه به کار کردن بر روی کامپیوتر اشاره داشته باشد، به تغییر فرهنگ یک شرکت و استفاده از ابزارهایی است که واقعاً روز به روز تفاوت ایجاد میکنند، اشاره دارد. کسب و کار الکترونیک به مفهومی گفته میشود که از اینترنت، اکسترانت، وب و اینترانت برای تمام تراکنشها استفاده کند. دو مفهوم کسب و کار الکترونیک و تجارت الکترونیک بسیار به هم شبیه هستند با این تفاوت که کسب و کار الکترونیک چیزی بیش از خرید و فروش محصول و خدمات به صورت آنلاین است. این مفهوم بازه فرآیندهای گستردهتری را در بر میگیرد؛ فرآیند سفارش الکترونیک، مدیریت تأمین زنجیرهای و مدیریت روابط مشتری از این دست فرآیندها هستند. بنابراین تجارت الکترونیک بخشی از کسب و کار الکترونیک محسوب میشود.
کسب و کار الکترونیک دو نوع دارد:
1. Pure Play
این اصطلاح به کسب و کارهایی گفته میشود که فقط روی یک محصول و خدمت تمرکز دارند.
2. Brick and Click
این اصطلاح برای شرکتهایی است که کسب و کارشان را هم به صورت آنلاین و هم به صورت آفلاین اداره میکنند. به این معنا که علاوه بر داشتن یک وبسایت که از طریق آن محصولات خود را به فروش میرسانند، در یک مغازه به صورت فیزیکی نیز محصولاتشان را هم میفروشند.
مزایای کسب و کار الکترونیک
کاهش آلودگی محیط زیست و ترافیک، حذف کاغذ و بروشور و کاتالوگ ، نزدیک شدن ارتباطات، دستیابی به بازارهای جدید، کاهش هزینه های معاملاتی و تدارکاتی، افزایش میزان سود و فروش
معایب کسب و کار الکترونیک
امنیت، هزینه های بالای فناوری، اختلال برنامه کاری در صورت خرابی سیستم
تفاوت کسب و کار الکترونیک و تجارت الکترونیک
کسب و کار الکترونیک، استفاده از فناوری های جدید برای برقراری ارتباطات زنجیره ای بین سازندگان، فروشندگان، عرضه کنندگان و به طور کلی ارائه دهندگان کالا و خدمات از یک سو و خریدار و مصرف کننده یا به طور کلی مشتری از سوی دیگر است. که نتیجه آن اتخاذ تصمیم های بهتر، بهینه سازی کالا و خدمات، کاهش هزینه ها و گشودن کانالهای جدید است. ولی تجارت الکترونیک به هر شکلی از نقل و انتقالات در تجارت گفته می شود که در آن طرفین، بیشتر از طریق الکترونیکی با یکدیگر در تماس هستند تا از طریق نقل و انتقالات فیزیکی. تجارت الکترونیک زیربخشی از کسب و کار الکترونیک در سازمانها است، زیرا در کسب و کار الکترونیک، شکل الکترونیکی کلیه فرآیندهای کسب و کار سازمان از قبیل تولید، تحقیق و توسعه امور اداری، مالی، مدیریت نیروی انسانی، پشتیبانی و تجارت مطرح است در حالی که در تجارت الکترونیک تنها فرایند تجارت سازمان به صورت الکترونیک، یک بخش اساسی از کسب و کار الکترونیک به حساب می آید.
کسب و کار الکترونیک باعث می شود تا فرایندهای تجارت، روابط و دادوستد، جهانی گردند. محیط تجاری شرکت می تواند یک شبکه جهت دسترسی به سازمانهای عمومی یا شبکه هایی که با محافظت خاص برای دسترسی افراد خاص طراحی شده اند، باشد. کسب و کار الکترونیک تنها قرار دادن یک صفحه شبکه ای نیست، بلکه محیط مدل های تجاری تجارت با کارمندان، مشتریان، تأمین کنندگان و شرکا است.